Znaczenie sporu polsko‑litewskiego dla bezpieczeństwa II RP w latach 1919‑1922. Wybrane przejawy (cz. 1)

LTReikšminiai žodžiai: II Lenkijos Respublika; Saugumas; Konfliktas; Lietuva; Karinė žvalgyba. Keywords: II Republic of Poland; Security; Conflict; Lithuania; Military intelligence.

ENThe aim of the article is to present the most important premises demonstrating Poland’s recognition of the Lithuanian threat to the Second Polish Republic in the process of creating the security of a reborn Poland. The analysis was based on archival material from the Archive of the Józef Piłsudski Institute in America as well as on available literature. It was assumed that in 1919‑1922 there were numerous indications of a Polish‑Lithuanian dispute going on, and Polish military intelligence had a good recognition of the manifestations of the security threat of the Second Polish Republic on the part of Lithuania. The arguments presented allow us to state that the anti‑Polish activities of Lithuanian Kowienska part concerned various manifestations and had an impact on the security of the Second Polish Republic and Poles living in the territory of Lithuania. The dispute between the states was of a military nature, concerning territorial rivalry, but it also concerned a political and diplomatic conflict. The Lithuanians used numerous acts of subversion, as well as sabotage towards the actions of Polish authorities, both in the area of Wielen Land and the border strip marked by the demarcation Foch line. [From the publication]

• Litwa na przestrzeni wieków i jej powiązania z Polską / Jerzy Żenkiewicz. Toruń : Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 2001. 233 p.
• Ocena działalności białoruskich organizacji politycznych w świetle tajnych raportów polskich struktur rządowych na Litwie Środkowej / Michał Gałędek. Wyzwolenie czy okupacja? Stosunek społeczności zamieszkujących pogranicze polsko-litewsko-białoruskie do zmieniających się w XX wieku systemów państwowych / red. Marek Kietliński, Wojciech Śleszyński. Białystok: Wydawnictwo Prymat Mariusz Śliwowski, 2006. P. 89-103.
• Walki o Wilno w styczniu 1919 roku - początek wojny polsko-sowieckiej / Waldemar Rezmer. Europa orientalis. 2010, no. 2, p. 56-74.