LTReaguojant į šiuolaikinius iššūkius, susijusius su globalizacijos procesais ekonomikoje, kurie skatina tarptautinių ir netgi globalių kartelių formavimąsi, modernios konkurencijos politikos prioritetu tampa kova su draudžiamais susitarimais tarp konkurentų (karteliais) kaip vienu pavojingiausių konkurencijos teisės pažeidimų, o ypač jų prevencija. Kartelio pavojus ne tik tas, kad jo pasekmės yra itin skaudžios ekonomikai ir vartotojams, bet ir ypač slaptas tokių susitarimų pobūdis, dėl kurio konkurencijos priežiūros institucijos susiduria su dideliais sunkumais išaiškinant kartelius. Straipsnyje, analizuojant ekonomines kartelių formavimosi ir stabilumo prielaidas bei teisinio reguliavimo pagrindus, nagrinėjami kovos su karteliais būdai, kurie padeda sumažinti ekonomines paskatas sudaryti kartelį, atgrasinti ūkio subjektus nuo galimų pažeidimų, paskatinti jau sudaryto kartelio narius pranešti apie pažeidimą ir, bendradarbiaujant su tyrėjais, padėti jį kuo greičiau išaiškinti, taip sumažinant visuomenės patiriamą žalą. Ypatingas dėmesys skiriamas atleidimo nuo baudų ir baudų sumažinimo (amnestijos) programoms, kurios, sukurdamos netikrumo ir nepasitikėjimo atmosferą tarp susitarimo dalyvių, tampa naudinga priemone, leidžiančia intensyviau ir griežčiau kovoti su karteliais. Šias programas, susietas su baudžiamųjų sankcijų sugriežtinimu ir baudų padidinimu, galima laikyti reikšmingiausiu pastarojo dešimtmečio indėliu į globalią kovą su karteliais [...]. [Iš leidinio]Reikšminiai žodžiai: Karteliniai susitarimai; Kartelio susiformavimas; Konkurencijos politika; Konkurencijos įstatymai; Prevencija; Cartel agreements; Cartel formation; Competition law; Competition policy; Competition policy, cartels, preventing.
ENWhen responding to modern challenges pertaining to globalisation processes in economy, which promote international and even global cartel formation, fighting the prohibited agreements between competitors (cartels), as one of the most dangerous violations of competition law, and their prevention in particular, becomes the priority for modern competition policy. A danger of the cartel lies not only in the fact that its consequences are particularly painful for economy and consumers, but also in the secret nature of such agreements, which makes it particularly hard for competition supervision authorities to resolve cases of cartel. The article analyses economic preconditions for the formation and stability of cartels as well as regulatory framework, and explores ways of fight against cartel, that could help reduce economic incentives to enter into a cartel agreement, deter economic operators from potential violation, encourage members of a cartel agreement to report on the violation and in cooperation with investigators to help resolve it as soon as possible, thus, mitigating the damage suffered by the public. Particular attention is dedicated to the immunity from fines and reduction of fines (amnesty) programmes, which create the atmosphere of uncertainty and distrust among parties to the agreement, and thus become a useful tool of a more intense and stringent fight against cartel. These programmes, linked to tightened criminal penalties and increased fines, can be regarded as the most significant contribution to the global fight against cartels of the past decade […].