Dawne urzędy litewskie na Wołyniu i Kijowszczyźnie: ewolucja po reformie sądowo-administracyjnej i unii lubelskiej

ENThe article examines the evolution of offices that functioned in the Volhynia and Kiev region in the Lithuanian era and survived after the creation of the Commonwealth and the inclusion of the lands mentioned above to the Crown. It is established that after the judicial-administrative reform of 1564–1566, they were not included in the provincial offices’ hierarchy despite several Sejm revisions of it. However, the fate of these offices was different. After the death of Prince Vasily Constantine of Ostroh, marshals of the Volhynian land ceased to exist. The offices of tribunus (Polish: wojski) and standard-bearer (Latin: vexillifer; Polish: chorąży) of the Crown origin were integrated into the land hierarchy. The office of pontonarius (responsible for bridges) gradually lost its functional purpose and disappeared in the first half of the seventeenth century. In Volhynia, the office of borough starost absorbed that of claviger or claviarius (key bearer). Privileges for the superintendent (Latin: praefectus castrorum) were granted until the end of the Polish-Lithuanian Commonwealth, their geography expanded, and powers remained only formally. Keywords: old-Lithuanian offices, reforms, evolution, Commonwealth, praefectus castrorum, the hierarchy of land offices. [From the publication]

• Garść uwag o urzędnikach województwa wileńskiego XIV–XVIII wieku / Jan Tęgowski. Studia z dziejów państwa i prawa polskiego. 2011, 14, p. 19-29.
• Pod przysądem horodnictwa Wileńskiego: o jurydyce i jej mieszkańcach w XVII wieku / Kamil Frejlich. Toruń : Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2022. 314 p.
• Sejmiki Wielkiego Księstwa Litewskiego XVI-XVIII w.: ustrój i funkcjonowanie : sejmik trocki / Andrzej B. Zakrzewski. Warszawa : Liber, 2000. 257 p.
• Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego : spisy. T. 5, Ziemia połocka i województwo połockie XIV-XVIII wiek / pod redakcją Henryka Lulewicza ; opracowali Henryk Lulewicz, Andrzej Rachuba, Andrzej Haratym, Andrej Macuk i Andrej Radaman ; przy współpracy Witala Hałubowicza i Przemysława P. Romaniuka. Warszawa : Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2018. 305 p.
• Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego : spisy. T. 8, Ziemia brzeska i województwo brzeskie XIV-XVIII wiek / pod redakcją Andrzeja Rachuby ; opracowali Henryk Lulewicz, Tomasz Jaszczołt, Andrej Radaman, Andrzej Rachuba, Przemysław P. Romaniuk, Andrej Macuk, Adam Danilczyk i Andrzej Haratym. Warszawa : Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2020. 405 p.
• Urzędnicy Wielkiego Księstwa Litewskiego : spisy. T. 9, Województwo mścisławskie XVI-XVIII wiek / pod redakcją Andrzeja Rachuby ; opracowali Henryk Lulewicz, Tomasz Jaszczołt, Andrej Radaman, Andrzej Rachuba, Przemysław P. Romaniuk, Andrej Macuk, Adam Danilczyk i Andrzej Haratym. Warszawa : Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2019. 262 p.
• XVI amžiaus Vilniaus pilininkai : kolektyvinis portretas / Raimonda Ragauskienė. Lietuvos pilys. 2010, 5 (2009), p. 130-145.
• Еволюція уряду маршалка Волинськоі землі під керівництвом литовського гетьмана князя К. I. Острозького в 1510-1520-х рр / Володимир Поліщук. Вялікае Княства Літоўскае: палітыка, эканоміка, культура. Ч. 1 / укладальнiк А. А. Скеп'ян. Мінск: Беларуская навука, 2017. P. 186-199.