Ewolucja wybranych elementów systemu politycznego Pierwszej i Drugiej Republiki Litewskiej

ENThe roots of the Lithuanian political system precede the emergence of the modern Lithuanian state in 1918 by several decades. For over a hundred years before independence, Lithuania was an integrated part of the imperial tsarist Russia, and in 1940–1991, a union republic of the USSR. After regaining independence in 1991, while shaping the new political system, the Lithuanian political elite decided to refer to the systemic and institutional patterns from the short period of the functioning of democratic governments in the First Republic of Lithuania. The aim of the study is to analyze the evolution of the Lithuanian political system and the individual elements influencing its changes in the years 1920–1926 and 1990–2020. As a result, it was possible to demonstrate the similarities and differences in particular periods of the evolution of democracy, which was extremely helpful in indicating the directions of development of political systems and their individual elements. Keywords: First Republic of Lithuania; Second Republic of Lithuania; party system; electoral system; constitution. [From the publication]

• Change in a time of pandemic: the 2020 parliamentary elections in Lithuania / Mindaugas Jurkynas. Journal of Baltic studies. 2021, vol. 52, no. 2, p. 269-278.
• Die Einstellung der regierenden Partei Litauens "Tautininkai" gegenüber den Deutschen im Memelgebiet 1926-1939 / Bernaras Ivanovas. Annaberger Annalen über Litauen und deutsch-litauische Beziehungen. 2003, Nr. 11, p. 24-48.
• Dyktatura parlamentarna w stanie wyjątkowym. Litewski Sejm w latach 1920-1927 / Krzysztof Buchowski. Przegląd Sejmowy. 2019, 1 (150), p. 25-47.
• Ideologia narodowa na Litwie (Związek Narodowców) a polityka zagraniczna Litwy w okresie międzywojennym / Joanna Kozłowska. Idee i wartości w języku i kulturze / redakcja naukowa Iza Matusiak-Kempa, Alina Naruszewicz-Duchlińska. Olsztyn: Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2015. P. 52-61.
• Kada Lietuvoje buvo daugiau demokratijos? Pirmosios ir Antrosios Lietuvos Respublikų politinių partijų režimų palyginimas / Zenonas Norkus. Politologija. 2012, Nr.3 (67), p. 3-60.
• Konstytucyjny system organów państwowych Republiki Litewskiej w pierwszych latach niepodległości (1918–1926) / Krzysztof Prokop. Miscellanea Historico-Iuridica 2009, t. 8, p. 89-108.
• Kształtowanie się państwowości Polski i Litwy w czasach nowoczesnych / Ryszard Balicki, Artur Ławniczak. Gdańskie studia prawnicze. 2014, 31, p. 747-761.
• Lietuvos konstitucionalizmas : ištakos, raida ir dabartis / redaktorių kolegija. Vilnius : Lietuvos Respublikos Konstitucinis Teismas, 2018. 401 p.
• Lietuvos politinė sistema : sąranga ir raida / sudarytojai Algis Krupavičius, Alvidas Lukošaitis. Kaunas : Poligrafija ir informatika, 2004. 558 p.
• Lietuvos Seimo istorija : XX-XXI a. pradžia / Danutė Blažytė-Baužienė, Mindaugas Tamošaitis, Liudas Truska. Vilnius : Baltos lankos, 2009. 558 p.
• Lietuvos valstybės konstitucijų istorija : XX a. pirmoji pusė / Mindaugas Maksimaitis. Vilnius : Justitia, 2005. 391 p.
• Litewski semiprezydencjalizm: korzenie, konstrukcja, wyzwania / Algis Krupavičius. Udana transformacja na peryferiach? / pod redakcją Justinasa Dementavičiusa i Artura Wołka. Kraków: Ośrodek Myśli Politycznej, 2014. P. 131-176.
• Lithuania in European politics : the years of the first republic / Alfonsas Eidintas, Vytautas Žalys, Alfred Erich Senn. Vilnius : Vaga, 2003. 248 p.
• Mapping the political space in Lithuania: the discrepancy between party elites and party supporters / Ainė Ramonaitė. Journal of Baltic studies. 2020, vol. 51, no. 4, p. 477-496.
• Parlamentarizmo I Lietuvos Respublikoje (1918-1940 m.) bruožai / Liudas Truska. Parlamento studijos 2004, Nr. 2, p. 62-93.
• Parlamentarizmo ir politinės kultūros problemos Lietuvoje 1920-1926 metais / Algimantas Kasparavičius. Parlamento studijos 2006, Nr. 6, p. 43-70.
• Partinės demokratijos pabaiga? Politinis atstovavimas ir ideologijos / sudarytoja Ainė Ramonaitė. Vilnius : Versus aureus, [2009]. 350 p.
• Politinių partijų teisinio statuso raida Lietuvoje 1918-1940 m : disertacija / Kristina Ivanauskaitė-Pettinari. Vilnius : Mykolo Romerio universitetas, 2016. 262 p.
• Pozycja ustrojowa prezydenta w systemie parlamentarnym i semiprezydenckim w świetle konstytucji litewskich z 1922 r. i 1992 r / Martinas Malużinas. Przegląd prawa konstytucyjnego 2022, 1 (65), p. 173-183.
• Tarp tautos ir valstybės: politikų istorijos sampratos / Inga Vinogradnaitė. Istorija kaip politinio mąstymo veiksnys. Vilnius: Vilniaus universitetas, 2012. P. 455-479.